शनिवार, १३ मे, २०२३

भारतीय संगीत आणि मुसलमान कलाकार

पंडित शिवकुमार शर्मा यांच्या अंत्यसंस्कार प्रसंगीच्या उस्ताद झाकीर हुसेन यांच्या छायाचित्रावर पुष्कळ पोस्ट दिसल्या. हे छायाचित्र बोलके आहेच. पण मला त्यात आश्चर्य वा नवल नाही वाटले. नागपुरात 'सप्तक' संस्थेतर्फे एक मैफिल होती रात्रभराची. भारतीय बैठक होती. मध्यरात्रीच्या सुमारास स्वाभाविकच मंडळी सुस्तावली होती. काही जण पाय लांब करून वगैरे आळसावले होते. उस्तादजी त्यावेळी मंचावर होते. त्यांनी सगळ्यांना आवाहन केले होते - 'यह माँ सरस्वती का मंदिर है. उसका अनादर ना करे. ठीक बैठे.' हे म्हणताना ते मुस्लिमच होते. ते हिंदू झाले नव्हते. पण त्यांनी हिंदुत्व स्वीकारले होते, असे म्हणता येईल.

प्रसिद्ध धृपद गायक उस्ताद फहीमुद्दीन डागर यांचाही असाच अनुभव आहे. स्पीक मॅके संस्थेने त्यांचे काही कार्यक्रम नागपुरात ठेवले होते. मी नागपुरातल्या त्यांच्या मुक्कामी त्यांना भेटायला गेलो. त्याही वेळी त्यांच्याभोवती अनेक विद्यार्थ्यांचा आणि रसिकांचा गराडा होता. धृपद मधील अनेक बारकावे ते उदाहरणांसह दाखवत होते. बोलणंही सुरू होतं. विषय त्यांच्या शिवभक्तीवर आला. तेव्हा त्यांनी शिवाच्या गाभाऱ्यातील ओंकार, रुद्र आणि धृपद यांच्यातील साम्य वगैरे उदाहरणांसह स्पष्ट केले.

अशी अनेक उदाहरणे आहेत. हिंदी चित्रपटातील अनेक भजने मुस्लिम शायरांनी लिहिली आहेत.

राजकारण तोडतं.

संस्कृती जोडते.

हिंदुत्व ही संस्कृती आहे.

- श्रीपाद कोठे

१४ मे २०२२

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:

टिप्पणी पोस्ट करा